ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਕੀ ਹੈ? What is Computer Memory in Punjabi?

ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦਾ ਉਹ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਡੇਟਾ ਇਨਪੁਟ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮੈਮਰੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦਾ ਮੂਲ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਕੀ ਹੈ- What is Computer Memory in Punjabi

ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਕੀ ਹੈ - What is Computer Memory in Punjabi

ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਸੀ.ਪੀ.ਯੂ. ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਸਾਡੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸੀ.ਪੀ.ਯੂ. ਸਿਰਫ਼ ਅੰਕਗਣਿਤ ਗਣਨਾ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ੀਕਲ ਗਣਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਨਪੁਟ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੀ। ਹੁਣ ਉਸ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ ਕਈ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸੈੱਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਹਰੇਕ ਸੈੱਲ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਤਾ ਜਾਂ ਮਾਰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਫਾਈਲ ਨੂੰ ਸੇਵ ਜਾਂ ਸੇਵ ਐਜ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਸੇਵ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ-


ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ-

ਵੇਰੀਏਬਲ - (Volatile) - ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਮੇਨ ਮੈਮਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਿੱਧੇ CPU ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ CPU ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਰੀਏਬਲ - (Volatile) ਮੈਮਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੈਮਰੀ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਉਦਾਹਰਨ - RAM


ਗੈਰ-ਅਸਥਿਰ(Non-volatile) - ਇਸਨੂੰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਟੋਰੇਜ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ - ਹਾਰਡਡਿਸਕ। 


ਸਪੇਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ -

  1. ਰਜਿਸਟਰ ਮੈਮਰੀ (Register memory) 
  2. ਕੈਸ਼ ਮੈਮਰੀ (Cache memory) 
  3. ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਮੈਮਰੀ (Primary memory) 
  4. ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ (Secondary memory) 


ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਇਕਾਈ - Computer Memory Units in Punjabi 

ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਸਕਿੰਟਾਂ, ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਡੈਸੀਬਲ, ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਅਤੇ ਭਾਰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਇਕਾਈਆਂ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਇਕਾਈ ਜਾਂ ਯੂਨਿਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |

ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਇਕਾਈ ਇੱਕ ਬਿੱਟ ਹੈ। ਇੱਕ ਬਿੱਟ ਇੱਕ ਬਾਈਨਰੀ ਸਿਗਨਲ ਹੈ, ਯਾਨੀ 0 ਅਤੇ 1 ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬਾਈਨਰੀ ਵੈਲਯੂ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਚਾਰ ਬਿੱਟਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਨਿਬਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ 1 ਨਿਬਲ = 4 ਬਿੱਟ। ਬਾਈਟ (ਬਾਈਟ) 8 ਬਿੱਟਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਬਾਈਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨੰਬਰ ਜਾਂ ਅੱਖਰ ਟਾਈਪ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਬਾਈਟ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਇੱਕ ਬਾਈਟ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸਪੇਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, 1 ਬਾਈਟ = 8 ਬਿੱਟ = 2 ਨਿਬਲ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਭਗ 11099511627776 ਬਾਈਟਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟੈਰਾਬਾਈਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਟੈਰਾਬਾਈਟ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2 ਮਿਲੀਅਨ MP3 ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

1 ਬਿੱਟ = 0, 1

4 ਬਿੱਟ = 1 ਨਿਬਲ

8 ਬਿੱਟ = 1 ਬਾਈਟ (ਬਾਈਟ)

1000 ਬਾਈਟ = ਇੱਕ ਕਿਲੋਬਾਈਟ (KB)

1024 ਕਿਲੋਬਾਈਟ (KB) = ਇੱਕ ਮੈਗਾਬਾਈਟ (MB)

1024 ਮੈਗਾਬਾਈਟ (MB) = ਇੱਕ ਗੀਗਾਬਾਈਟ (GB)

1024 ਗੀਗਾਬਾਈਟ (GB) = ਇੱਕ ਟੈਰਾਬਾਈਟ (TB)

1024 ਟੈਰਾਬਾਈਟ (ਟੀਬੀ) = ਇੱਕ ਪੈਂਟਾਈਟ (ਪੀਬੀ)

1024 ਪੇਡਾਬਾਈਟ (PB) = ਇੱਕ ਐਕਸਾਬਾਈਟ (EB)

1024 ਐਕਸਾਬਾਈਟ (EB) = ਇੱਕ ਜ਼ੈਟਾਬਾਈਟ (ZB)

1024 Zettabyte (ZB) = ਇੱਕ Zettabyte (YB)