PSEB 7th Class Computer Science Book Solutions in Punjabi Medium 2025

   Punjab School Education Board

Class 7 Computer Science (2025-26)

ਪਿਆਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਓ, ਸੱਤ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ। ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਜਮਾਤ 7ਵੀਂ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਠਾਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਦੁਹਰਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਬੰਧਤ ਪਾਠਾਂ ਦੇ ਲਿੰਕ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਪਾਠਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਨੋਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ

ਜਮਾਤ :- ਸੱਤਵੀਂ

ਪਾਠ – 1 ਟਾਈਪਿੰਗ ਟਿਊਟਰ

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1.ਨੰਬਰ ਪੈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ________ ਕੀਅ ਆਨ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ੳ)Numlock      ਅ) Capslock              ੲ) Scrollock    ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ

2. ਹੋਮ ਰੋਅ ਵਿਚ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ ______ ਕੀਅ ਦਬਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ) A              ਅ) S              ੲ) D              ਸ) F

3. ਹੋਮ ਰੋਅ ਵਿੱਚ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਵਚਿਲੀ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ ______ ਕੀਅ ਦਬਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ) J              ਅ) K              ੲ) L               ਸ) ;

4. ਦੂਸਰੀ ਰੋਅ ਵਿੱਚ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਰਿੰਗ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ _______ ਕੀਅ ਦਬਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ) Q              ਅ) W             ੲ) E              ਸ) R

5. ਤੀਸਰੀ ਰੋਅ ਵਿੱਚ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਇੰਡੈਕਸ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ _____ ਕੀਅ ਦਬਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ) B              ਅ) N,M          ੲ) A              ਸ) ,

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

1. ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਅਬੋਰਡ ਨੂੰ ___ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਦੋ

2. ਕੀਅਬੋਰਡ ਨੂੰ ਦੇਖੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ___ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਟੱਚ ਟਾਈਪਿੰਗ

3. ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਪੇਸ ਬਾਰ ਨੂੰ ___ ਉਂਗਲ ਨਾਲ ਦਬਾਇਆ ਜਾਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਅੰਗੂਠੇ

4. ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨਵੀਂ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ___ ਕੀਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਐਂਟਰ ਕੀਅ

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਟੱਚ-ਟਾਈਪਿੰਗ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਟੱਚ ਟਾਈਪਿੰਗ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਕੀਅ-ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਦੇਖੇ ਬਿਨਾਂ੍ਹ ਸਾਰੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਕਦਮ-ਦਰ-ਕਦਮ ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਕੀਅਬੋਰਡ ਉਪੱਰ ਕੀਅਜ਼ ਲੱਭਦੇ ਰਹਾਗੇਂ ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਸਾਡੀ ਟਾਈਪਿੰਗ ਸਪੀਡ ਬਹੁੱਤ ਹੋਲੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਹੋਮ ਰੋਅ ਉਪਰ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਹੋਮ ਰੋਅ ਉਹ ਕੁੰਜੀਆਂ (keys) ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਂਗਲਾਂ ਆਰਾਮ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਟਾਈਪਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ (QWERTY ਕੀਬੋਰਡ ਅਨੁਸਾਰ)

👉 ਖੱਬਾ ਹੱਥ:

• ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ – A
• ਅੰਗੂਠੀ ਉਂਗਲ – S
• ਮੱਧਲੀ ਉਂਗਲ – D
• ਇਸ਼ਾਰਾ ਉਂਗਲ – F
• ਅੰਗੂਠਾ – Space Bar

👉 ਸੱਜਾ ਹੱਥ:

• ਇਸ਼ਾਰਾ ਉਂਗਲ – J
• ਮੱਧਲੀ ਉਂਗਲ – K
• ਅੰਗੂਠੀ ਉਂਗਲ – L
• ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ – ;
• ਅੰਗੂਠਾ – Space Bar

ਟਾਈਪਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਉਂਗਲਾਂ ਹੋਮ ਰੋਅ ਉੱਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਕੁੰਜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਹਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਟਾਈਪਿੰਗ ਦੀ ਗਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਨੂਮੈਰਿਕ ਕੀਅ-ਪੈਡ ਤੋਂ ਨੰਬਰ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਨੂਮੈਰਿਕ ਕੀਅ-ਪੈਡ ਉੱਤੇ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਦਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਨੂਮੈਰਿਕ ਕੀਅ-ਪੈਡ ਤੋਂ ਅੰਕ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਂਦੀ ਹੈ। ਨੂਮੈਰਿਕ ਕੀਅ-ਪੈਡ ਉਤੇ ਉਗਲਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

1.       ਇੰਡੈਕਸ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 1,4 ਅਤੇ 7 ਕੀਅਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

2.      ਮੱਧ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 2,5 ਅਤੇ 8 ਕੀਅਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

3.       ਰਿੰਗ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 3,6 ਅਤੇ 9 ਕੀਅਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

4.       ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਐਂਟਰ, ‘+’ ਅਤੇ ‘-’ ਕੀਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

5.       ਅੰਗੂਠੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 0 ਕੀਅ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬੈਠਣ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬੈਠਣ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

1.       ਸਾਨੂੰ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਕੀਅਬੋਰਡ ਦੇ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

2.      ਸਾਡੇ ਪੈਰ ਜਮੀਨ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹਿਦੇ ਹਨ।

3.       ਕੰਪਿਊਟਰ ਦਾ ਮੋਨੀਟਰ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

4.       ਟਾਈਪਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਮੋਨੀਟਰ ਜਾਂ ਕਾਪੀ ਉੱਤੇ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

5.       ਸਾਡੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਗੋਲਾਈ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹੋਮ ਰੋਅ ਕੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।

6.      ਸਾਨੂੰ ਹਰੇਕ ਕੀਅ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਦਬਾ ਕੇ, ਵਾਪਿਸ ਹੋਮ-ਰੋਅ ਉਤੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕੀਅਜ਼ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ।

1. ਐਂਟਰ ਕੀਅ    2. ਬੈਕਸਪੇਸ ਕੀਅ          3. ਸ਼ਿਫਟ ਕੀਅ

ਉੱਤਰ:

1.      ਐਂਟਰ ਕੀਅ:- ਇਹ ਕੀਅ ਨਵੀਂ ਲਾਈਨ ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਂਟਰ ਕੀਅ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।

2.     ਬੈਕਸਪੇਸ ਕੀਅ:- ਇਹ ਕੀਅ ਕਰਸਰ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।

3. ਸ਼ਿਫਟ ਕੀਅ:- ਇਹ ਕੀਅ ਕੀਅਬੋਰਡ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਮੋਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ ਵਰਣਮਾਲਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਅੱਖਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਕੀਅ ਦੇ ਉਪੱਰ ਛਪਿਆਂ ਉਪੱਰਲਾ ਅੱਖਰ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੋਈ ਕੈਪੀਟਲ ਲੈਟਰ ਟਾਈਪ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਨਾਲ ਸ਼ਿਫਟ ਬਟਨ ਦਬਾਓ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੈਪੀਟਲ ਲੈਟਰ ਟਾਈਪ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

 

ਪਾਠ – 2 ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1.ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਦੋ ਪੇਨਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਇਹ ਹਨ _______ ਅਤੇ ______________

ੳ. ਪਹਿਲਾ, ਦੂਜਾ     ਅ. ਖੱਬਾ, ਸੱਜਾ       ੲ. ਉੱਪਰਲਾ, ਹੇਠਲਾ        ਸ. ਫ਼ਾਈਲ, ਫੋਲਡਰ

2. ________ ਵਿਊ ਫ਼ਾਈਲ ਦਾ ਸਾਈਜ਼, ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਸੋਧਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ।

ੳ.ਡਿਟੇਲ      ਅ. ਟਾਈਲਜ਼   ੲ. ਲਿਸਟ      ਸ. ਕੰਨਟੈਂਟ

3. __________ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ੋਲਡਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ. ਫਾਈਲ      ਅ. ਸਿਲੈਕਟ   ੲ. ਸਰਚ      ਸ. ਡਿਲੀਟ

4. ____ ਇੱਕ ਸਾਡੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ     ਅ. ਡੈਸਕਟਾਪ    ੲ. ਸਕ੍ਰੀਨ ਸੇਵਰ      ਸ. ਥੀਮ

5. ਇੱਕ _____ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਸਮੇਂ ਦੋਰਾਨ ਨਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਚਲ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।

ੳ. ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ     ਅ. ਡੈਸਕਟਾਪ    ੲ. ਸਕ੍ਰੀਨ ਸੇਵਰ      ਸ. ਥੀਮ

ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਦੀ ਕਿਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫਾਈਲਾਂ ਦਾ ਉਚਿੱਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਇੱਕ ਫੋਲਡਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਫੋਲਡਰ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ?

ਉੱਤਰ:- ਸਬ-ਫੋਲਡਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ:- ਵਿੰਡੋਜ਼ ਕੀਅ ਅਤੇ ਓ ਕੀਅ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਦਬਾਓ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਿਫਾਲਟ ਲਾਈਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ:- ਡਾਕੂਮੈਂਟਸ, ਮਿਊਜ਼ਿਕ, ਪਿਕਚਰਜ਼, ਵੀਡੀਓਜ਼।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5. ਕਿਸ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੀ ਆਈਟਮ ਦੀ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਕਾਪੀ ਆਪਸ਼ਨ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

1. ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਫੋਲਡਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅ ____ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- Ctrl+Shift+M

2. ਕਿਸੇ ਫਾਈਲ ਜਾਂ ਫੋਲਡਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅ ___ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- F2

3. ਡਿਲੀਟ ਕੀਤੀਆਂ ਹੋਈਆ ਫਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਫੋਲਡਰ ___ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਉੱਤਰ:- ਰੀਸਾਈਕਲ ਬਿਨ

4. ____ ਸਾਡੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਰੰਗਾ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਆਦਿ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:-ਥੀਮਜ਼

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਕਿੰਨੇ੍ਹ ਪੇਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ? ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਦੋ ਪੇਨਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਨ:

1.       ਖੱਬਾ ਪੇਨ

2.      ਸੱਜਾ ਪੇਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ:

1.       ਟਾਈਟਲ ਬਾਰ

2.      ਬੈਕ ਅਤੇ ਫਾਰਵਰਡ ਬਟਨ

3.       ਐਡਰੈਸ ਬਾਰ

4.       ਸਰਚ ਬਾਕਸ

5.       ਮੀਨੂੰ ਬਾਰ

6.      ਟੂਲ ਬਾਰ

7.       ਸਟੇਟਸ ਬਾਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਫਾਈਲ ਅਤੇ ਫੋਲਡਰ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਫਾਈਲ:- ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਫਾਈਲ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਇਕਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਡਾਟਾ ਜਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਫੋਲਡਰ:- ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਫਾਈਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਫੋਲਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫੋਲਡਰ ਨੂੰ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਫੋਲਡਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਫੋਲਡਰ ਹਪ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਕੀ ਹੈ? ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਸਟੈਪ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਨੂੰ ਫਾਈਲ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਆਪਰਟੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਇਕ ਮਹਤੱਵਪੂਰਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਡਰਾਈਵਜ਼, ਫਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਫੋਲਡਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਨੂੰ ਖੋਲਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ:

1.       ਵਿੰਡੋਜ਼ ਕੀਅ + R ਬਟਨ ਇੱਕਠੇ ਦਬਾਓ।

2.      ਰਨ ਬਾਕਸ ਖੁਲੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ੲਣਪਲੋਰੲਰ ਟਾਈਪ ਕਰੋ।

3.       OK ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਦੇ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਵਿਊ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਵਿੰਡੋਜ਼ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਫਾਈਲ, ਫੋਲਡਰ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਵੱਖ ਵਿਊਜ਼ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

1.       ਸਮਾਲ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

2.      ਮੀਡੀਅਮ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

3.       ਲਾਰਜ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

4.       ਐਕਸਟਰਾ ਲਾਰਜ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

5.       ਟਾਈਟਲਜ਼ ਆਈਕਾਨ ਵਿਊ 

6.      ਲਿਸਟ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

7.       ਡਿਟੇਲ ਆਈਕਨ ਵਿਊ

8.      ਕਨਟੈਂਟ ਆਈਕਨ ਵਿੳ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਵਿੰਡੋ ਵਿੱਚ ਡੈਸਕਟਾਪ ਨੂੰ ਕਸਟਮਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਉ?

ਉੱਤਰ: ਵਿੰਡੋ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀ ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਕਸਟਮਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਵਿੰਡੋ 7 ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਦਿੱਖ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਆਓ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਾਂਗੇ:-

1.       ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਮੀਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਡੈਸਕਟਾਪ ਦੇ ਖਾਲੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਮਾਊਸ ਦਾ ਰਾਈਟ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

2.      ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਆਪਸ਼ਨ ਉੱਪਰ ਮਾਊਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3.       ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਕੇ ਬਦਲਾਅ ਲਾਗੂ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4. ਸੈਂਡ ਟੂ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਆਈਟਮ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਾਪੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?

ਉੱਤਰ: ਸੈਂਡ ਟੂ (Sent To) ਆਪਸ਼ਨ ਆਈਟਮਜ਼ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਥਾਂ ਉਤੇ ਕਾਪੀ ਕਰਨ ਦਾ ਸੌਖਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਸੈਂਡ ਟੂ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਆਈਟਮ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈਪ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ: 

1.       ਜਿਸ ਆਈਟਮ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਚੌਣ ਕਰੋ।

2.      ਚੌਣ ਕੀਤੀ ਆਈਟਮ ਉਪੱਰ ਮਾਊਸ ਨਾਲ ਰਾਈਟ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3.       ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼ ਮੀਨੂੰ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ੲਨਦ ਠੋ ਆਪਸ਼ਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

4.       ਨਵੇਂ ਖੁੱਲੇ ਸਬ-ਮੀਨੂੰ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸ ਥਾਂ ਦੀ ਚੌਣ ਕਰੋ ਜਿੱਥੇ ਆਈਟਮ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5. ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਉ?

ਉੱਤਰ: ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਇੱਕ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਸਮੇਂ ਦੋਰਾਨ ਨਾ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਚੱਲ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਐਨੀਮੇਟਿਡ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ ਅਤੇ ਸਕਰੀਨਸੇਵਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਮਾਨੀਟਰ ਨੂੰ ਦੀ ਫਾਸਫੋਰਸ ਕੋਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।

ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਸਟੈੱਪ:-

1.       ਡੈਸਕਟਾਪ ਦੀ ਸਕਰੀਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਾਲੀ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਮਾਊਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੱਜਾ ਬਟਨ ਦਬਾਓ।

2.      ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਆਪਸ਼ਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3.       ਪਰਸਨਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

4.       ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਸਕਰੀਨ ਸੇਵਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।

5.       ਅਪਪਲੇ ਅਤੇ OK ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

 

ਪਾਠ – 3 ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਭਾਗ 1

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1.Ctrl+S ਦੀ ਵਰਤੋਂ ______ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ.ਸੇਵ             ਅ. ਓਪਨ       ੲ. ਨਿਊ        ਸ. ਕਲੋਜ਼

2. ਰੂਲਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ______ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ੳ.ਟੈਕਸਟ ਏਰੀਆ      ਅ. ਓਪਨ ਏਰੀਆ   ੲ. ਕਲੋਜ਼ ਏਰੀਆ     ਸ. ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ

3. ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਕਰੋਲਬਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ _____ ਅਤੇ ______

ੳ. ਹੋਰੀਜੈਂਟਲ, ਵਰਟੀਕਲ      ਅ. ਖੱਬਾ, ਸੱਜਾ   ੲ. ਉਪੱਰਲਾ, ਹੇਠਲਾ      ਸ. ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ

4. ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਖੋਲਣ ਲਈ ਕੀਅਬੋਰਡ ਤੋਂ ____ ਕੀਅਜ਼ ਪ੍ਰੈਸ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ੳ. Ctrl+S        ਅ. Ctrl+N       ੲ. Ctrl+S        ਸ. Ctrl+V

5. ______ ਵਿਊ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਟ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

ੳ.ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੇਆਊਟ      ਅ. ਡ੍ਰਾਫਟ   ੲ. ਆਊਟਲਾਈਨ     ਸ. ਫੂੱਲ ਸਕਰੀਨ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਰਿਬਨ ਦੇ ਹਰ ਇੱਕ ____ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸੱਜੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਲਾਂਚਰ ਮੋਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਗਰੁੱਪ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਵਰਡ ਦੀ ਵਿੰਡੋ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਉਪਰਲੀ ਬਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ____ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਟਾਈਟਲ ਬਾਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. _____ ਵਿਊ ਵਿੱਚ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਟ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

ਉੱਤਰ:- ਪ੍ਰਿੰਟ ਪ੍ਰੀਵਿਊ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4. ਨਵਾਂ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਓਪਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅ ____ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- Ctrl+N

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦਾ _____ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦੀ ਆਊਟਲਾਈਨ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਆਊਟ-ਲਾਈਨ ਵਿਊ

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਕੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਕੀਅਬੋਰਡ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਬਣਾ ਵੀ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੇਵ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਲਿਖਣ ਦੀ ਵੀ ਜਰੁਰਤ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਕੁੱਝ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਕੁੱਝ ਮੱੁਖ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸਾਫਟਵੇਅਰ:-

1. ਵਰਡ ਪ੍ਰਫੈਕਟ

2. ਨੋਟਪੈਡ

3. ਵਰਡਪੈਡ

4. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਕਿਵੇਂ ਸਟਾਰਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ:-

ਪਹਿਲਾ ਤਰੀਕਾ

• Start -> All Program -> Microsoft Office -> Microsoft Office Word

ਦੂਜਾ ਤਰੀਕਾ

• ਸਰਚ ਬਾਰ ਵਿੱਚ “word” ਟਾਈਪ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕੀਅ-ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਐਂਟਰ ਕੀਅ ਦਬਾਓ।

ਤੀਜਾ ਤਰੀਕਾ

• ਕੀਅ-ਬੋਰਤ ਤੋਂ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਕੀਅ ਅਤੇ R ਕੀਅ ਇਕੱਠੇ ਦਬਾਓ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਨ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਖੁਲੇਗਾ, ਉਸਦੇ ਸਰਚ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ winword ਟਾਈਪ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕੀਅ-ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਐਂਟਰ ਕੀਅ ਦਬਾਓ ਜਾਂ OK ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੰਡੋ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੰਡੋ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ:-

1.       ਫਾਈਲ ਮੀਨੂੰ

2.      ਕੁਇੱਕ ਐਕਸੈਸ ਟੂਲਬਾਰ

3.       ਟਾਈਟਲ ਬਾਰ

4.       ਟੈਬਜ਼

5.       ਰਿਬਨ

6.      ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਲਾਂਚਰ

7.       ਰੂਲਰ

8.      ਟੈਕਸਟ ਏਰੀਆ

9.      ਖੜਵੀਂ ਅਤੇ ਲੇਟਵੀਂ ਸਕਰੋਲ ਬਾਰ

10.     ਸਟੇਟਸ ਬਾਰ

11.      ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿਊਜ਼

12.     ਜ਼ੂਮ ਸਲਾਈਡਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5. ਟੈਕਸਟ ਏਰੀਆ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਰੂਲਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸਟ ਏਰੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਇਸ ਟੈਕਸਟ ਏਰੀਆ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਉਪਰਲੇ ਖੱਬੇ ਕੋਨੇਂ ਵਿੱਚ ਟਿਮਟਿਮਾਉਂਦੀ ਖੜ੍ਹਵੀਂ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਕਰਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਨਸਰਸ਼ਨ ਪੁਆਇੰਟ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:-

• 1.    ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਮਾਇਕਰੋਸਾਫਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• 2.   ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ, ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਆਫਿਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਪੈਕੇਜ ਦਾ ਭਾਗ ਹੈ।
• 3.   ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਇੱਕ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋ ਦਫਤਰੀ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੱਤਰ ਲਿਖਣ ਲਈ, ਨੋਟਿਸ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਰਿਜੂਉਮ ਬਣਾਉੁਣ ਲਈ, ਮੇਲ ਮਰਜ, ਵਿਿਦਆਰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਨੋਟਸ ਲ਼ਿਖਣ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• 4.   ਇਹਨਾਂ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• 5.   ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਰਾਹੀ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕਿਧੱਰੇ ਵੀ ਟੈਕਸੱਟ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
• 6.   ਅੱਖਰ, ਸ਼ਬਦ, ਲਾਈਨਾਂ ਜਾਂ ਪੇਜਾਂ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਟਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
• 7.   ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਕਸੱਟ ਦੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੇਸ਼ਟ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
• 8.   ਪੇਜ਼ ਦਾ ਸਾਈਜ ਅਤੇ ਮਾਰਜਨ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵਰਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਤੁਹਾਡੇ ਟੈਕਸੱਟ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਫਿਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
• 9.   ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਅਖੱਰ ਜਾਂ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਲੱਭ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਦੁਜੀ ਕਿਸੇ ਅਖੱਰ ਜਾਂ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
• 10.  ਫੋਂਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਟੈੱਕਸਟ ਦਾ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਸਟਾਈਲ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿਊ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦੇ ਪੰਜ ਵਿਊ ਹਨ:-

1.      ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ:- ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਟ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

2.     ਫੂਲ ਸਕਰੀਨ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ:- ਇਹ ਲੇਆਊਟ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਸਕਰੀਨ ਉਤੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਣ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

3.      ਵੈੱਬ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ:- ਵੈੱਬ ਲੇਆਊਟ ਵਿਊ ਸਾਡੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਐਕਸਪਲੋਰਰ, ਗੂਗਲ ਕਰੋਮ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

4.      ਆਊਟਲਾਈਨ ਵਿਊ:- ਆਊਟਲਾਈਨ ਵਿਊ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਆਊਟਲਾਈਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।

5.      ਡਰਾਫਟ ਵਿਊ: ਡਰਾਫਟ ਵਿਊ ਸੱਭ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਵਿਊ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਡਰਾਫਟ ਵਿਊ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਐਡਿਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਫਾਈਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸੇਵ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ:-

ਪਹਿਲਾਂ ਤਰੀਕਾ:

1.       ਫਾਈਲ ਮੀਨੂੰ ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਆਪਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

2.      ਬਲੈਂਕ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਆਪਸ਼ਨ ਨੂੰ ਚੁਣੋ।

3.       Create ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਦੂਜਾ ਤਰੀਕਾ:

•       ਕੀਅ ਬੋਰਡ ਤੋਂ Ctrl+N ਕੀਅ ਦਬਾਓ।

ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਫਾਈਲ ਸੇਵ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ:-

ਪਹਿਲਾਂ ਤਰੀਕਾ:

•  ਫਾਈਲ ਮੀਨੂੰ ਵਿੱਚ ਸੇਵ ਆਪਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।
•  ਸੇਵ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਖੁਲੇਗਾ।
•  ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦਾ ਨਾਂ ਟਾਈਪ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੇਵ ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਦੂਜਾ ਤਰੀਕਾ:

• ਕੀਅ ਬੋਰਡ ਤੋਂ Ctrl+S ਕੀਅ ਦਬਾਓ।

ਪਾਠ – 4 ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਫਾਰਮੈਟਿੰਗ (ਭਾਗ 2)

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1. ਪੂਰੇ ਵਰਡ ਨੂੰ ਚੁਣਨ(ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਨ) ਲਈ ਉਸ ਉਤੇ _______ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ੳ. ਇੱਕ ਵਾਰ                ਅ. ਦੋ ਵਾਰ                  ੲ. ਤਿੰਨ ਵਾਰ                ਸ. ਕੋਈ ਨਹੀਂ

2. __________ ਗਰੁੱਪ ਸਾਨੂੰ ਟੈਕਸਟ ਫੌਂਟ, ਸਟਾਈਲ, ਸਾਈਜ਼, ਰੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਚੀਜਾਂ ਬਦਲਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਫੌਂਟ ਅ. ਸਟਾਈਲ       ੲ. ਪੈਰਾਗ੍ਰਾਫ       ਸ. ਐਡੀਟਿੰਗ

3. __________ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅੱਖਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਾਈਨ ਖਿਚੱਣਾ।

ੳ. ਬੋਲਡ          ਅ. ਇਟੈਲਿਕ                 ੲ. ਅੰਡਰਲਾਈਨ ਸ. ਕੋਈ ਨਹੀਂ

4. _______ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਟੈਕਸਟ ਇੱਕ ਹਾਈਲਾਈਟਰ ਪੈੱਨ ਨਾਲ ਮਾਰਕ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਫੌਂਟ ਕਲਰ                         ਅ. ਟੈਕਸਟ ਕਲਰ

ੲ. ਟੈਕਸਟ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਲਰ      ਸ. ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ।

5. ਸ਼ੇਪ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਇਕ ਨਵਾਂ ਟੈਬ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ _____ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਡਰਾਇੰਗ ਟੂਲ ਫਾਰਮੈਟ                     ਅ. ਸ਼ੇਪ ਟੂਲ ਫਾਰਮੈਟ

ੲ. ਡਰਾਇੰਗ ਸ਼ੇਪ ਫਾਰਮੈਟ             ਸ. ਕੋਈ ਨਹੀਂ

ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅਜ਼ ਲਿਖੋ।

1.       ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕਰਨ ਲਈ                    :         Ctrl+X

2.      ਕੱਟ ਜਾਂ ਕਾਪੀ ਕੀਤੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਪੇਸਟ ਕਰਨ ਲਈ        :         Ctrl+V

3.       ਫੌਂਟ ਸਾਈਜ਼ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਲਈ                              :         Ctrl+]

4.       ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਅੰਡਰਲਾਈਨ ਕਰਨ ਲਈ                      :         Ctrl+U

5.       ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤੇ ਟੈਕਸਟ ਦਾ ਕੇਸ ਬਦਲਣ ਲਈ             :         Shift+F5

6.      ਸੈਂਟਰ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਕਰਨ ਲਈ                           :         Ctrl+E

7.       ਡਬਲ ਲਾਈਨ ਸਪੇਸਿੰਗ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਲਈ                  :         Ctrl+2

8.      ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਰਿਪਲੇਸ ਕਰਨ ਲਈ                           :         Ctrl+H

9.      ਆਖਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਨਡੂ ਕਰਨ ਲਈ                 :         Ctrl+Y

10.     ਪੇਜ਼ ਬ੍ਰੇਕ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ                              :         Ctrl+Enter

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਅਨ-ਡੂ ਕਮਾਂਡ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਐਡਿਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਨ-ਡੂ ਕਮਾਂਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲਤੀ ਹੁੰਦੇ ਸਾਰ ਉਸਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਇੱਕ ਐਕਸੈਸ ਬਾਰ ਤੋਂ ਅਨ-ਡੂ ਕਮਾਂਡ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ਜਾਂ ਕੀਅ-ਬੋਰਡ ਤੋਂ Ctrl+Z ਕੀਅਜ਼ ਦਬਾਓ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਫੌਂਟ ਸਟਾਈਲ ਕਿਹੜੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ: ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਫੌਂਟ ਸਟਾਈਲ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

1.       ਬੋਲਡ

2.      ਇਟੈਲਿਕ

3.       ਅੰਡਰਲਾਈਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਹੈਡਰ ਅਤੇ ਫੂਟਰ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ: ਹੈਡਰ ਸਾਡੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦਾ ਉਹ ਭਾਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦੇ ਟੋਪ ਮਾਰਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਫੁਟਰ ਭਾਗ ਪੇਜ਼ ਡੇ ਹੇਠਾਂ ਮਾਰਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੈਡਰ ਅਤੇ ਫੁਟਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੋਰ ਤੇ ਵਾਧੂ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਜਿਵੇਂਕਿ – ਪੇਜ਼ ਨੰਬਰ, ਮਿਤੀ, ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੈਡਰ ਅਤੇ ਫੁਟਰ ਵਿੱਚ ਲਿਿਖਆ ਟੈਕਸਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪੇਜ਼ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਐਮ. ਐਸ. ਵਰਡ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਕੇਸ ਬਦਲਣ ਦੇ ਆਪਸ਼ਨ ਹਨ? ਉਨਾਂ੍ਹ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਐਮ.ਐਸ. ਵਰਡ ਵਿਚ ਕੇਸ ਬਦਲਣ ਦੇ 5 ਆਪਸ਼ਨ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

1. ਸੰਟੈਂਸ ਕੇਸ

2. ਲੋਅਰ ਕੇਸ

3. ਅਪਰ ਕੇਸ

4. ਕੈਪੀਟਲਾਈਜ਼ ਈਚ ਵਰਡ

5. ਟੋਗਲ ਕੇਸ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ੍ਹ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਹਨ? ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅਜ਼ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ. ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਕਰਨ ਦੇ 4 ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਕੀਅਜ਼ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

1. ਲੈਫਟ ਅਲਾਈਨ – Ctrl+L

2. ਸੈਂਟਰ ਅਲਾਈਨ – Ctrl+E

3. ਰਾਈਟ ਅਲਾਈਨ – Ctrl+R

4. ਜਸਟੀਫਾਈ – Ctrl+J

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ਅਸੀਂ ਐੱਮ.ਐੱਸ. ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਪੇਜ਼ ਬ੍ਰੇਕ ਕਿਵੇਂ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?

ਉੱਤਰ: ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੇਜ਼ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਵਰਡ ਆਪਣੇ ਆਪ ਪੇਜ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪੇਜ਼ ਬ੍ਰੇਕ ਦਾਖਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਾਸ ਥਾਂ ਤੇ ਪੇਜ਼ ਬ੍ਰੇਕ ਦਾਖਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੇਜ਼ ਬੇ੍ਰਕ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ Ctrl + Enter ਕੀਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੇਜ ਬ੍ਰੈਕ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਮ ਟੈਬ ਦੇ ਕਲਿੱਪਬੋਰਡ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਉ?

ਉੱਤਰ: ਕਲਿੱਪਬੋਰਡ ਗਰੁੱਪ ਮਾਈਕਰੋਸਾਫਟ ਵਰਡ ਦੇ ਹੋਮ ਟੈਬ ਦਾ ਸੱਭ ਤਪਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਰੁੱਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਆਪਸ਼ਣਾਂ ਪੇਸਟ, ਕੱਟ, ਕਾਪੀ ਅਤੇ ਫਾਰਮੈਟ ਪੈਂਟਰ ਮੋਜੂਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

1. ਕੱਟ/ਕਾਪੀ ਟੈਕਸਟ:- ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਤੱਕ ਮੂਵ ਜਾਂ ਕਾਪੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਛੁਟ, ਛੋਪੇ ਅਤੇ ਫੳਸਟੲ ਕਮਾਂਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

2. ਪੇਸਟ ਕਰਨਾ:- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਕੱਟ ਜਾਂ ਕਾਪੀ ਕਰ ਲਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਸੀ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਪੇਸਟ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਕਰਸਰ ਨੂੰ ਉਸ ਥਾਂ ਉਪੱਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ, ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਕੱਟ/ਕਾਪੀ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਪੇਸਟ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ।

3. ਫਾਰਮੈਟ ਪੇਂਟਰ:- ਫਾਰਮੈਟ ਪੇਂਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟ ਉਪੱਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਅਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਫਾਰਮੈਟਿੰਗ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਕਾਪੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਮ ਟੈਬ ਦੇ ਫੌਂਟ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਮੋਜੂਦ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਉ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਮ ਟੈਬ ਦਾ ਫੌਂਟ ਗਰੁੱਪ ਸਾਨੂੰ ਟੈਕਸਟ ਦਾ ਫੌਂਟ ਸਟਾਈਲ, ਸਾੲਜ਼ਿ, ਕਲਰ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਚੀਜਾਂ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਮੁਹੱਈਆਂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।

1. ਫੌਂਟ ਫੇਸ ਅਤੇ ਫੌਂਟ ਸਾਈਜ਼:- ਇੱਕ ਫੌਂਟ ਇੱਕ ਖਾਸ ਫੇਸ ਜਾਂ ਪ੍ਰਿੰਟ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਟ ਕਰੈਕਟਰਜ਼ ਦਾ ਸੈੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੌਂਟ ਫੇਸ ਜਾਂ ਟਾਈਪ ਫੇਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਰੀਅਲ ਅਤੇ ਟਾਈਮ ਨਿਊ ਰੋਮਨ ਫੌਂਟ ਫੇਸ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ। ਫੌਂਟ ਸਾਈਜ ਅੱਖਰਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਟੈਕਸਟ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੱਡਾ-ਛੋਟਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

2. ਫੌਂਟ ਸਟਾਈਲ:- ਫੌਂਟ ਸਟਾਈਲ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਬੋਲਡ. ਇਟੈਲਿਕ ਅਤੇ ਅੰਡਰਲਾਈਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

3. ਫੌਂਟ ਕਲਰ:- ਫੌਂਟ ਕਲਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਟਾਈਪ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

4. ਟੈਕਸਟ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਲਰ:- ਕਿਸੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਚੁਣ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਗੂੜੇ ਰੰਗ ਦੀ ਬੈਕਗ੍ਰਾਊਂਡ ਨਾਲ ਦਰਸ਼ਾਉਣ ਲਈ ਟੈਕਸਟ ਹਾਈਲਾਈਟ ਕਲਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

5. ਟੈਕਸਟ ਇਫੈਕਟਸ:- ਟੈਕਸਟ ਇਫੈਕਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਟੈਕਸਟ ਉਪੱਰ ਆਊਟਲਾਈਨ, ਸ਼ੈਡੋ, ਗਲੋ, ਅਤੇ ਰਿਫਲੈਕਸ਼ਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

6. ਟੈਕਸਟ ਕੇਸ ਬਦਲਣਾ:- ਅਸੀਂ ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਅੱਖਰ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਅੱਖਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ, ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਅਖਰਾਂ ਤੋਂ ਸੰਟੈਂਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਕੀਅ ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਇਹਨਾਂ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਟੈਕਸਟ ਕੇਸ ਰਾਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਵਰਡ ਆਰਟ ਕੀ ਹੈ? ਵਰਡ ਆਰਟ ਨੂੰ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿਚ ਵਰਡ ਆਰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਟੈਕਸਟ ਇਫੈਕਟ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਰਡ ਆਰਟ ਟੈਕਸਟ ਆਬਜੈਕਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਰਡ ਆਰਟ ਨੂੰ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈਪ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

1. Insert ਟੈਬ ਤੇ ਕੱਿਲਕ ਕਰੋ।

2. Text ਗਰੱੁਪ ਵਿੱਚ Word art ਆਪਸਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3. ਆਪਣੀ ਜਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਡ ਆਰਟ ਆਬਜੈਕਟ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।

4. ਵਰਡ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟ ਦਾਖਲ ਕਰੋ।

ਪਾਠ – 5 ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ (ਭਾਗ 3)

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1. ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ _______ ਟੈਬ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਫਾਰਮੈਟ                 ਅ. ਪੇਜ ਲੇਅ-ਆਉਟ                             ੲ. ਇਨਸਰਟ                ਸ. ਵਿਊ

2. ਅਸੀਂ ਰੈਪ ਟੈਕਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ____ ਆਪਸ਼ਨ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ੳ. ਸਕੇਅਰ        ਅ. ਟਾਈਟ                   ੲ. ਬਿਹਾਈਂਡ ਟੈਕਸਟ       ਸ. ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ

3. ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਬੇਲੋੜੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ___ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ. ਕਰਾਪ                   ਅ. ਰੋਟੇਟ          ੲ. ਗਰੱੁਪ                   ਸ. ਕੰਪਰੈਸ

4. ਫਾਰਮੈਟ ਟੈਬ ਦੇ ਐਡਜਸਟ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਿਖਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ____ ਆਪਸ਼ਨ ਮੋਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।

ੳ. Corrections            ਅ. Artistic effects         ੲ. Remove background ਸ. Picture Styles

5. ਅਸੀਂ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਵਿੱੰਡੋ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ____ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ੳ.ਟਾਸਕ ਬਾਰ               ਅ. ਸਟੇਟਸ ਬਾਰ                      ੲ. ਟਾਈਟਲ ਬਾਰ           ਸ. ਸਕਰੋਲ ਬਾਰ

ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1.      ਕਿਹੜੀ ਆਪਸ਼ਨ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਦੋ ਜਾਂ ਵੱਧ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਕਾਲਮਜ਼

2. ਕਿਹੜੀ ਪੇਜ਼ ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨ ਪੇਜ਼ ਨੂੰ ਹੋਰੀਜੈਂਟਲ (ਲੇਟਵੀ) ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਲੈਂਡਸਕੇਪ

3. ਕਿਸ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੋ ਜਾਂ ਵੱਧ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕਠੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਹੀ ਆਬਜੈਕਟ ਹੋਵੇ?

ਉੱਤਰ:- ਗਰੁੱਪ

4. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਪਿਕਚਰ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਕਲਰ

5. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਵਰਡ ਕਾਊਂਟ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

1. ਪੇਜ਼ ਦੀ ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨ ___ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਦੋ

2. ____ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦ ਹੇਠਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਵੇਵੀ ਲਾਈਨ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸ਼ਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਸਪੈਲੰਿਗ

3. ___ ਪੇਜ਼ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਈ ਖਾਲੀ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਮਾਰਜ਼ਨ

4. ____ ਟੈਕਸਟ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਟੈਕਸਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉੱਤਰ:- ਵਾਟਰਮਾਰਕ

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਮਾਰਜਨ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ:- ਪੇਜ ਮਾਰਜਨ ਪੇਜ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਈ ਹੋਈ ਖਾਲੀ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਟੈਕਸਟ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਨੂੰ ਮਾਰਜਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਯੋਗ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਮਾਰਜਨ ਮੁੱਖ ਤੋਰ ਤੇ ਚਾਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੱਬਾ ਮਾਰਜਨ, ਸੱਜਾ ਮਾਰਜਨ, ਉਪਰਲਾ ਮਾਰਜਨ, ਅਤੇ ਹੇਠਲਾ ਮਾਰਜਨ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹਨਾਂ ਮਾਰਜਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 2. ਕੰਪਰੈਸ ਪਿਕਚਰ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ?

ਉੱਤਰ: ਕੰਪਰੈਸ ਪਿਕਚਰ ਦੀ ਆਪਸ਼ਨ ਫਾਰਮੈਟ ਟੈਬ ਵਿੱਚ ਐਡਜਸਟ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਫਾਈਲ ਦਾ ਸਾਈਜ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਪਰੈਸ ਕਰਕੇ, ਰੈਜ਼ੂਲੇਸ਼ਨ ਘਟਾ ਕੇ, ਅਤੇ ਕਰਾਪ ਕੀਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਡਿਲੀਟ ਕਰਕੇ ਫਾਈਲ ਦਾ ਸਾਈਜ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 3. ਰੀਸੈੱਟ ਪਿਕਚਰ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ:  ਕਿਸੇ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਾਰਮੈਟ ਟੈਬ ਨਜਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਫਾਰਮੈੱਟ ਟੈਬ ਦੇ ਐਡਜਸਟ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਇਹ ਆਪਸ਼ਨ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਤਸਵੀਰ ਦੀ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਫਾਰਮੈਟਿੰਗ ਅਤੇ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 4. ਕਰਾਪ ਆਪਸ਼ਨ ਕੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:  ਕਰਾਪ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਬੇਲੋੜੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਫਾਰਮੈੱਟ ਟੈਬ ਨਜਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਾਈਜ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਕਰਾਪ ਕਮਾਂਡ ਮੋਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 5. ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ?

ਉੱਤਰ: ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨ ਪੇਜ ਦੀ ਪੋਰਟਰੇਟ(ਖੜ੍ਹਵੀਂ) ਜਾਂ ਲੈਂਡਸਕੇਪ(ਲੇਟਵੀਂ) ਫਾਰਮੈਟ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੋਰਟਰੇਟ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੇਜ਼ ਨੂੰ ਵਰਟੀਕਲੀ (ਖੜ੍ਹਵੇਂ) ਪਾਸੇ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੇਜ ਨੂੰ ਲੇਟਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਹੋਈਆਂ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 6. Picture tools format ਟੈਬ ਦੇ Adjust ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਮੋਜੂਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: Picture tools format ਟੈਬ ਦੇ Adjust ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਮੋਜੂਦ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਪਸ਼ਨਾਂ:-

1.       ਕਰੈਕਸ਼ਨਜ਼

2.      ਕਲਰ

3.       ਆਰਟਿਸਟਿਕ ਇਫੈਕਟਸ

4.       ਕੰਪਰੈਸ ਪਿਕਚਰ

5.       ਪਿਕਚਰ ਬਦਲਣਾ

6.      ਰੀਸੈੱਟ ਪਿਕਚਰ

7.       ਬੈਕਗ੍ਰਾਊਂਡ ਹਟਾਉਣਾ

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 1. ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈੱਪ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਟੈਕਸਟ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਬਣੇ ਬਣਾਏ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਦੀ ਗੈਲਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਨਵਾਂ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਬਣਾ ਕੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਦੇ ਟੈਕਸਟ ਪਿੱਛੇ ਸੈੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਲਗਾੁੳਣ ਦੇ ਸਟੈੱਪ:-

1.       ਪੇਜ਼ ਲੇਆਊਟ ਟੈੱਬ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

2.      ਪੇਜ਼ ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਆਪਸ਼ਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3.       ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਜਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਟਰ ਮਾਰਕ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 2. ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਦੀ ਸਪੇਲੰਿਗ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮਰ ਚੈੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਉਪੱਰ ਨੋਟ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐਸ.ਵਰਡ ਸਾਨੂੰ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚੋ ਸਪੈਲੰਿਗ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਮੁਹਈਆਂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਪੈਲੰਿਗ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮਰ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈੱਪ:-

1.       ਰੀਵਿਊ ਟੈੱਬ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

2.      ਸਪੈਲੰਿਗ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮਰ ਕਮਾਂਡ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

3.       ਸਪੈਲੰਿਗ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮਰ ਡਾਇਲਾਗ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸੁਝਾਅ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਸਮਝ ਅਨੁਸਾਰ ਗਲਤੀਆਂ ਠੀਕ ਕਰੋ।

4.       ਕਲੋਜ਼ ਬਟਨ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 3. ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈੱਪ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨ ਦੇ ਸਟੈੱਪ:-

1.       ਕੀਅ ਬੋਰਡ ਤੇ Ctrl+P ਕੀਅਜ਼ ਦਬਾਓ।

2.      ਪ੍ਰਿੰਟ ਪੇਨ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੇਜਾਂ ਦੀ ਰੇਂਜ਼ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ।

3.       Number of Copies ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।

4.       ਜਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਰ ਆਪਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।

5.       ਪ੍ਰਿੰਟ ਬਟਨ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

ਪਾਠ – 6 ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ (ਭਾਗ 4)

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1. ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਲਈ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ _____ ਕੀਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ੳ. ਕੰਟਰੋਲ                  ਅ. ਸ਼ਿਫਟ         ੲ. ਟੈਬ            ਸ. ਹੋਮ

2. ਟੇਬਲ ਬਟਨ ____ ਟੈਬ ਤੇ ਮੋਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਹੋਮ                      ਅ. ਲੇਅ ਆਊਟ    ੲ. ਇਨਸਰਟ               ਸ. ਵਿਊ

3. ਅਸੀਂ ਕਾਲਮ ਦੀ ਚੋੜਾਈ ਟੇਬਲ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ___ ਬਟਨ ਤੋਂ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ੳ. ਸਿਲੈਕਟ                 ਅ. ਵਿਊ ਗਰੀਡਲਾਈਨ                ੲ. ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼     ਸ. ਕੋਈ ਨਹੀਂ

4. ਇੱਕ ____ ਕਾਲਮਜ਼ ਅਤੇ ਰੋਅਜ਼ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਡਾਕੂਮੈਂਟ       ਅ. ਟੇਬਲ                    ੲ. ਵਿਊ                                ਸ. ਡਾਟਾ

5. ਇੱਕ ____ ਕਾਲਮਜ਼ ਅਤੇ ਰੋਅਜ਼ ਦੇ ਕਾਟ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ੳ.       ਸੈੱਲ     ਅ. ਟੇਬਲ                    ੲ. ਵਿਊ                                ਸ. ਡਾਟਾ

ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1.      ਕਿਸ ਕੀਅ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈਸ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਰਸਰ ਅਗਲੇ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਟੈਬ

2. ਰੋਅ ਅਤੇ ਕਾਲਮ ਦੇ ਕਾਟ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ:- ਸੈੱਲ

3. ਸਪਲਿਟ ਸੈੱਲ ਆਪਸ਼ਨ ਲੇਆਊਟ ਟੈਬ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਮਰਜ ਗਰੁੱਪ

4. ਕਿਸ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਮਰਜ ਸੈੱਲ ਆਪਸ਼ਨ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

1.      ___ ਡਾਟੇ ਨੂੰ ਰੋਅਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਲਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਟੇਬਲ

2. ____ ਟੈਬ ਦੇ ਟੇਬਲ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲਜ਼ ਬਨਾਉਣ ਦੀ ਆਪਸ਼ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਇਨਸਰਟ

3. ___ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ____ ਕਰਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣਾ।

ਉੱਤਰ:- ਇੱਕ, ਸਪਲਿਟ

4. ਪ੍ਰੌਪਰਟੀਜ਼ ਬਟਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਟੇਬਲ ਦੀਆਂ ਰੋਅਜ਼, ਕਾਲਮਜ਼ ਅਤੇ ___ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਮਰਜ ਸੈੱਲ ਆਪਸ਼ਨ

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਟੇਬਲ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ:- ਟੇਬਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਾਟੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੜੀਵਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟੇਬਲ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਡਾਟੇ ਨੂੰ ਰੋਅ ਅਤੇ ਕਾਲਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਹੌਰੀਜੈਂਟਲ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਰੋਅ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਟੀਕਲ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਕਾਲਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਅ ਅਤੇ ਕਾਲਮ ਦੇ ਕਾਟ-ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸੈੱਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 2. ਵਰਡ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

1.       ਟੇਬਲ ਬਟਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

2.      ਇਨਸਰਟ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

3.       ਡਰਾਅ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 3. ਸਪਲਿਟ ਸੈੱਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਬੰਧੀ ਦੱਸੋ?

ਉੱਤਰ: ਕਿਸੇ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਨੂੰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਪਲਿਟ ਕਰਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 4. ਮਰਜ ਸੈੱਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਬੰਧੀ ਦੱਸੋ?

ਉੱਤਰ: ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਿਰਆ ਨੂੰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਜਾਂ ਮਰਜ ਕਰਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 5. ਟੇਬਲ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਕਿਵੇਂ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈੱਲ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਦਾਖਲ ਕਰੋ। ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਟੈਬ ਕੀਅ ਜਾਂ ਰਾਈਟ ਐਰੋ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 1. ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨਸਰਟ ਕਰੋਗੇ? ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

1.       ਟੇਬਲ ਬਟਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

2.      ਇਨਸਰਟ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

3.       ਡਰਾਅ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ

       ਡਰਾਅ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਨਾਲ:- ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਟੇਬਲ ਦੇ ਰੋਅ ਅਤੇ ਕਾਲਮ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

1.       ਡਾਕੂਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਟੇਬਲ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।

2.      ਇਨਸਰਟ ਟੈੱਬ ਦੇ ਟੇਬਲ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਬਟਨ ਉੱਪਰ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਡਰਾਅ ਟੇਬਲ ਆਪਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮਾਊਸ ਪੁਆਇੰਟਰ ਪੈਨਸਿਲ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ।

3.       ਟੇਬਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮਾਊਸ ਨੂੰ ਆਇਤਾਕਾਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਡਰੈਗ ਕਰੋ। ਰੋਅਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਲਮਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਾਊਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਆਇਤਾਕਾਰ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਲਾਈਨਾਂ ਡਰਾਅ ਕਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 2. ਲੇਆਊਟ ਟੈਬ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼ ਬਟਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?

ਉੱਤਰ: ਅਸੀਂ ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਵਰਡ ਵਿੱਚ ਟੇਬਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਟੈਕਸਟ ਦੀ ਦਿਖ ਨੂੰ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਲੈਫਟ, ਰਾਈਟ, ਸੈਂਟਰ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਖੱਬੇ, ਸੱਜੇ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਟੇਬਲ ਦੀਆਂ ਰੋਅਜ਼, ਕਾਲਮਜ਼, ਅਤੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੀ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਪਾਠ: 7 ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ: ਇਹ ਹਨ ______ਅਤੇ ____

ੳ. ਤਸਵੀਰਾਂ, ਅਵਾਜਾਂ       ਅ. ਆਡੀਓ, ਵੀਡੀਓ       ੲ. ਮਲਟੀ, ਮੀਡੀਆ        ਸ. ਹਾਰਡਵੇਅਰ, ਸਾਫਟਵੇਅਰ

2. ਐੇਨੀਮੇਸ਼ਨ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਹਨ _____ ਅਤੇ ________

ੳ. ਐਨਾਲਾਗ, ਡਿਿਜਟਲ          ਅ. ਸਟੈਟਿਕ, ਹਾਈਪਰ     ੲ. ਰਾਸਟਰ, ਬਿਟਮੈਪ       ਸ. ਪਾਥ, ਫਰੇਮ

3. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਲਈ ____ ਅਤੇ _____ ਜਰੂਰਤਾਂ ਹਨ।

ੳ. ਤਸਵੀਰਾਂ, ਆਵਾਜਾਂ      ਅ. ਐਨਾਲਾਗ, ਡਿਿਜਟਲ ੲ. ਹਾਰਡਵੇਅਰ, ਸਾਫਟਵੇਅਰ       ਸ. ਮਲਟੀ, ਮੀਡੀਆ

4. ਇਨਪੁੱਟ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿਚ _______ ਅਤੇ ______ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ੳ. ਮਾਨੀਟਰ, ਪਿੰ੍ਰਟਰ    ਅ. ਰੈਮ , ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ    ੲ. ਕੀਅ-ਬੋਰਡ, ਮਾਊਸ    ਸ. ਹਾਰਡਵੇਅਰ, ਸਾਫਟਵੇਅਰ

5. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਟੈਕਸਟ _____ ਅਤੇ ________ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਐਨਾਲਾਗ, ਡਿਿਜਟਲ ਅ. ਰਾਸਟਰ, ਬਿਟਮੈਪ     ੲ. ਸਟੇਟਿਕ, ਹਾਈਪਰ     ਸ. ਪਾਥ, ਫਰੇਮ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ1:- ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ____ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਦੋ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ2:- ਟੈਕਸਟ ਦੀਆਂ ____ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉੱਤਰ:- ਦੋ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ3:- ਪਾਥ ਅਤੇ ਫਰੇਮ _____ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ।

ਉੱਤਰ:- ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ4:- PNG ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ____ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਪੋਰਟੇਬਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਗ ਹੈ। ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਜੁੱਲ ਕਰਦੀਆਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਤੀਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਉਤੱੇ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਪਾਵਰ-ਪੁਆਇੰਟ, ਫਲੈਸ਼ ਆਦਿ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਵੀਡੀਓ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਵੀਡੀਓ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇਕ ਭਾਗ ਹੈ। ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਸੂਚਨਾ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਗਤੀਮਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਕਾਨਫਰੈਂਸਿੰਗ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਕਾਨਫਰੈਂਸਿੰਗ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੈਂਸਿੰਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਬੈਠੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਫੇਸ ਟੂ ਫੇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ? ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਮਲਟੀਮੀਡੀਆਂ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਮਲਟੀ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ। ਇੱਥੇ ਮਲਟੀ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੋ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਮਾਧਿਅਮ। ਇਹ ਮਾਧਿਅਮ ਸਟੋਰੇਜ਼, ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਆਦਿ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:

1.    ਟੈਕਸਟ: ਲਿਖਤੀ ਸੂਚਨਾ ਨੂੰ ਟੈਕਸਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

2.   ਸਾਊਂਡ: ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਂਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।

3.   ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ: ਇਹ ਸਥਿਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਜੁੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

4.   ਤਸਵੀਰਾਂ: ਤਸਵੀਰਾਂ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦਾ ਜਰੂਰੀ ਭਾਗ ਹਨ।

5.   ਵੀਡੀਓ: ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਗਤੀਮਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸਨ 2. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਲਈ ਕੀ ਜਰੂਰਤਾਂ ਹਨ?

ਉੱਤਰ: ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਲਈ ਮੁਢਲੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਅਤੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹਨ। ਇਹ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:

ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਜਰੂਰਤਾਂ:- 1. ਇਨਪੁੱਟ ਯੰਤਰ 2. ਆਊਟਪੁੱਟ ਯੰਤਰ 3.ਸਟੋਰੇਜ਼ ਯੰਤਰ

ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਜਰੂਰਤਾਂ: ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਾਵ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ: ਅਡੋਬ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਮੀਡੀਆ ਬਲੈਂਡਰ, ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਬਿਲਡਰ ਆਦਿ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਪੈ੍ਰਜ਼ੈਨਟੇਸ਼ਨ ਕੀ ਹੈ? ਇਸਨੂੰ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ: ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਪੈ੍ਰਜ਼ੈਨਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਪੈ੍ਰਜ਼ੈਂਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ-ਟੈਕਸਟ, ਸਾਊਂਡ, ਵੀਡੀਓ, ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਦਿ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੈਜ਼ੈਂਟੇਸ਼ਨ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਯੋਗ ਗੱਲਾਂ:

1. ਇਸ ਵਿਚ ਟੈਕਸਟ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

2. ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਵਧੀਆ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਂਦੀ ਹੈ।

3. ਯੂਜ਼ਰ ਨੂੰ ਕੀਅ-ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਮਾਊਸ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਂਦੀ ਹੈ।

4. ਇਸਦਾ ਆਕਾਰ ਛੋਟਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵਰਤੋਂ ਖੇਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਮਹਤੱਵਪੂਰਨ ਖੇਤਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:

1. ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

2. ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਮਾਡਲ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

3. ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

4. ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ, ਬੈਂਕਾਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਗ੍ਰਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

5. ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਬੈਠੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਫੇਸ ਟੂ ਫੇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪਾਠ – 8 ਸਟੋਰੇਜ਼ ਡਿਵਾਇਸਿਜ਼

ਬਹੁਪਸੰਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

1. ਪ੍ਰਾਈਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ __________ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਇਨਟਰਨਲ ਮੈਮਰੀ     ਅ. ਐਕਸਟਰਨਲ ਮੈਮਰੀ   ੲ. ਫਿਜੀਕਲ ਮੈਮਰੀ         ਸ. ਐਗਜ਼ੁਲਰੀ ਮੈਮਰੀ

2. ___________ ਮੈਮਰੀ ਰੀਡ ਓਨਲੀ ਮੈਮਰੀ ਹੈ।

ੳ. ROM         ਅ. PROM        ੲ. EPROM                ਸ. RAM

3. ___ ਇਕ ਪੋਰਟੇਬਲ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਡਿਵਾਈਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ੳ. ਐੈਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ      ਅ. ਪੈੱਨ ਡਰਾਈਵ ੲ. ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਡਰਾਈਵ           ਸ. ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ

4. ਮੈਮਰੀ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ______ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ੳ. ਸੈੱਲ           ਅ. ਏਰੀਆ         ੲ. ਇਨਟਰਸੈਕਸ਼ਨ          ਸ. ਕੋਈ ਨਹੀਂ

5. URL ਦਾ ਮਤਲਬ _____________ ਹੈ।

ੳ. ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਰਵਿਸ ਬੁੱਕ         ਅ. ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੀਰੀਅਲ ਬੱਸ     ੲ. ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸਟਰੇਟ ਬੱਸ           ਸ. ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸੀਰੀਅਲ ਬੱਸ

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ1:- ਫਲੋਪੀ ਡਿਸਕ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰਥਾ ___ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- 1.44 MB

ਪ੍ਰਸ਼ਨ2:- ਸੀ.ਡੀ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰਥਾ ___ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- 700 MB

ਪ੍ਰਸ਼ਨ3:- ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰਥਾ ਮਾਪਣ ਲਈ ___ ਮੈਮਰੀ ਇਕਾਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਗੀਗਾਬਾਈਟ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ4:- ਰੋਮ(ROM) ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ _____ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਰੀਡ ਓਨਲੀ ਮੈਮਰੀ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ5:- ਪੈੱਨ ਡ੍ਰਾਇਵ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ___ ਪੋਰਟ ਨਾਲ ਅਟੈਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ:- ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਸੀਰੀਅਲ ਬਸ।

ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1 ਮੈਮਰੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਮੈਮਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਡਾਟਾ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਕੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਨੂੰ ਮੈਮਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਾਟਾ, ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਅਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਜਾਂ ਅਥਾਈ ਤੋਰ ਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਮਰੀ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਸੈੱਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਮੈਮਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ:-

1.       ਪ੍ਰਾਈਮਰੀ ਮੈਮਰੀ

2.      ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2 ਕਿਸੇ ਚਾਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:

1. ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ

2. ਫਲੋਪੀ ਡਿਸਕ

3. ਕੰਪੈਕਟ ਡਿਸਕ (ਛਧ)

4. ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਵੀਡੀਓ ਡਿਸਕ (ਧੜਧ)

5. ਪੈੱਨ ਡਰਾਈਵ

6. ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ

7. ਐਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ

8. ਮੈਗਨੇਟਿਕ ਟੇਪ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3 ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ: ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਿਜੀਟਲ ਕੈਮਰੇ, ਹੈਂਡ ਹੈਲਡ ਕੰਪਿਊਟਰ, ੰਫ3 ਪਲੇਅਰ, ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ, ਗੇਮ ਕਨਸੋਲਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮਾਂ, ਤਸਵੀਰਾਂ, ਮਿਊਜਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਾਟਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡ ਵਿਚਲਾ ਡਾਟਾ ਕਾਰਡ ਰੀਡਰ ਜਾਂ ਡਾਟਾ ਕੇਬਲ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰਥਾ 4MB ਤੋਂ 512GB ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4 ਪੈੱਨ ਡਰਾਈਵ ਉੱਪਰ ਨੋਟ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਪੈੱਨ ਡਰਾਈਵ ਪੋਰਟੇਬਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਹੈ। ਇਹ ੂਸ਼ਭ ਅਧਾਰਿਤ ਮੈਮਰੀ ਡਿਵਾਈਸ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਾਟਾ ਨੂੰ ਇਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੇ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਰਫਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5 ਸੀ.ਡੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਛਧ ਪੋਰਟੇਬਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਹੈ। ਛਧ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਕੰਪੈਕਟ ਡਿਸਕ ਹੈ। ਫਲੋਪੀ ਡਿਸਕ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰੱਥਾ ਕਾਫੀ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ 650-700 MB ਤੱਕ ਦਾ ਡਾਟਾ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਟੋਰ ਸੂਚਨਾ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਦੁਬਾਰਾ ਲਿਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਇਸਦਾ ਇਕ ਪਾਸਾ ਬਹੁਤ ਚਮਕੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਉਪਰ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਮੈਮਰੀ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:1 ਪ੍ਰਾਈਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਉੱਪਰ ਨੋਟ ਲਿਖੋ?

ਉੱਤਰ: ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ ਅੰਦਰੁਨੀ ਮੈਮਰੀ ਜਾਂ ਮੱੁਖ ਮੈਮਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਮਰੀ ਸੀ.ਪੀ.ਯੂ ਦਾ ਹੀ ਭਾਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਸਿਰਫ ਉਹਨਾਂ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਕੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉਪੱਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਰੋ ਕੰਡਕਟਰ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਸਰਕਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੈਮਰੀ ਦਾ ਸਾਈਜ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਤੇਜ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:2 ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਡ੍ਰਾਈਵ(HDD) ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਇਨਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਨੂੰ ਫਿਕਸ ਡਿਸਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮੈਮਰੀ ਦੀ ਸਥਾਈ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਈਮਰੀ ਮੈਮਰੀ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੀ.ਪੀ.ਯੂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਏ ਡਾਟੇ ਦੀ ਸਿੱਧੇ ਤੋਰ ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਡਾਟਾ ਪਹਿਲਾ ਮੇਨ ਮੈਮਰੀ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਸੀ.ਪੀ.ਯੂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਜਬੂਤ ਧਾਤੂ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਮੈਟਲ ਆਕਸਾਇਡ ਦੀ ਪਰਤ ਚੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਦੀ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਮੈਗਨੇਟਿਕਲੀ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਨਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਦੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਵਾਲੀ ਡਿਸਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਡਿਸਕ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਇੱਕ ਡਿਸਕ ਉਪੱਰ ਇੱਕ ਰੀਡ-ਰਾਈਟ ਹੈਡ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਵਿੱਚ ਲਗੇ ਪਲੈਟਰ ਡਿਸਕ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਘੁਮਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਡਿਸਕ 5400 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 7200 ਚੱਕਰ/ਮਿੰਟ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰਥਾ 20ਜੀਬੀ ਤੋਂ 1ਟੀ.ਬੀ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:3 ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਡਿਵਾਈਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।

ਉੱਤਰ: ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰਨਲ ਮੈਮਰੀ, ਐਗਜ਼ੁਲਰੀ ਮੈਮਰੀ ਜਾਂ ਫਿਜੀਕਲ ਮੈਮਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਬਿਜਲੀ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦਾ। ਇਸਦੀ ਡਾਟਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਮੁੱਖ ਮੈਮਰੀ ਨਾਲੋਂ ਹੋਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਨੂੰ ਸਹਾਇਕ ਮੈਮਰੀ ਦੇ ਤੋਰ ਤੇ ਜਿਆਦਾ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਕਰਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ:-

ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਵਰਸੇਟਾਈਲ ਡਿਸਕ ਜਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਵੀਡੀਓ ਡਿਸਕ ਹੈ। ਇਹ ਸੀ.ਡੀ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰਥਾ ਸੀ.ਡੀ ਨਾਲੋਂ ਛੇ ਗੁਣਾ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਧੀਆਂ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆਂ ਪ੍ਰੈਜਨਟੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਮੂਵੀਜ਼ ਜੋਕਿ ਵੱਧੀਆ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੋਣ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ ਵਿੱਚਲਾ ਡਾਟਾ ਪੜ੍ਹਨ ਲਿਖਣ ਲਈ ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ ਡ੍ਰਾਇਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੀ.ਵੀ.ਡੀ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰਥਾਂ 4.7GB ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 17GB ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:4 CD/DVD ਵਰਤਦੇ ਸਮੇਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: CD/DVD ਵਰਤਦੇ ਸਮੇਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਨੀਆਂ ਚਾਹੀਂਦੀਆਂ ਹਨ:

1. CD/DVD ਨੂੰ ਕਵਰ ਵਿਚ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

2. CD/DVD ਦੇ ਚਮਕੀਲੇ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਂਦਾ।

3. CD/DVD ਦੇ ਚਮਕੀਲੇ ਪਾਸੇ ਪੈੱਨ ਜਾਂ ਪੈਨਸਲ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲਿਖਣਾ ਚਾਹੀਂਦਾ।

4. CD/DVD ਨੂੰ ਮੋੜਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਂਦਾ।

5. CD/DVD ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਨ ਲਈ ਨਰਮ ਕਪੜੇ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਂਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ:5 ਐਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਡਰਾਈਵ ਕੀ ਹੈ? ਇਸਦੇ ਲਾਭ ਲਿਖੋ।

ਉੱਤਰ: ਐਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਪੋਰਟੇਬਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਹੈ। ਇਹ ੂਸ਼ਭ ਆਧਾਰਿਤ ਮੈਮਰੀ ਡਿਵਾਈਸ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਮਰੱਥਾ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਡਾਟਾ ਦਾ ਬੈਕਅੱਪ ਲੈਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਡਾਟਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਹਟਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਗਾਂ੍ਹ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਐਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਡਰਾਈਵ ਦੇ ਲਾਭ:-

1.       ਐਕਸਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡਿਸਕ ਪੋਰਟੇਬਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੈਮਰੀ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

2.      ਇਹ ਯੂਜ਼ਰ ਨੂੰ ਡਾਟਾ ਦਾ ਬੈਕਅੱਪ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਇਨਟਰਨਲ ਹਾਰਡ ਡ੍ਰਾਇਵ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਸੂਚਨਾਂ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

3.       ਇਸ ਵਿਚ ਡਾਟਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਹਟਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗਾਂ੍ਹ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।